Kırılan boncuklarınız, tavlama ve uyumsuzluk sorunu

Herkese merhabalar, bir süre teknik yazılarıma ara verdim, işlerimin yoğunluğu sebebi ile. Bu sezonu önemli bir yazı ile açalım istedim: Kırılan boncuklarınız. Özellikle cam boncuk yapımına ilk başlayanlar için soru işareti olan bu konunun sebeplerini inceleyelim. Boncuklarınız kırılıyorsa bunun 4 belirgin sebebi vardır:
1- Kullandığınız farklı cam çubuklar birbiri ile uyumsuzdur ( ergime derecesi (COE) uyumsuzluğu)
2- Camın içine yabancı malzemeler katıyorsanız ( bakır ağ, zirkon vb) bunların büyüklüğü ve miktarını olması gerektiğinden fazla tutuyorsunuzdur
3- Ateşte çalışırken boncuğunuzun bir tarafını çok ısıtıp diğer tarafının ısı kaybetmesine izin veriyorsunuzdur, bu özellikle desen çalışmalarında ve içi boş boncuklarda yaşanan sorundur
4- Boncuğunuzu ateşten çıkarırken doğru noktada ve gerektiği kadar tavlamıyorsunuzdur
4.5 - Bu tam bir sebep sayılmaz, çünkü yeni başlayan arkadaşların acemiliğinden, heyecan ve tez canlılığından kaynaklanırJ Boncuklarımızı,yaptık küle yada vermakulite gömmeden, ya da tavlama fırınınız varsa fırını koymadan ateşten çıkardığımız boncuğu hayran hayran izleriz, bu süre 1-2 sn yi aşarsa o zaman boncuk kendisi için soğuk olan oda ısısı ile hızla temas eder ve şok yaşar , hali ile kırılır. Bu hatanın ikinci bir türü de gömdüğünüz boncuğu çıkarıp bakıp tekrar küle/vermakulit e gömmektir. Bir kez külden çıkıp oda ısısı ile temas ettiyse kırılma riskini arttırmış olursunuz. O yüzden en iyisi sabırlı olmak, boncuklarınız oda ısısına yavaş yavaş inerken onlara dokunmamaktır.
Bazı boncuk şekillerin kırılma riskleri daha fazladır, özellikle para boncukların: para boncuklarınız eğer mandrel çizgisi boyunca kırılıyorsa o zaman tavlama sorununuz vardır ya da boncuğunuzun olması gerekenden daha ince yapmışsınız demektir. Para boncuk yaparken kullanılan mandrelin çapı para boncuğunuzun inceliğini belirlemek için önemli bir yöntemdir. Ve para boncukların maşa ile temasından sonra özellikle ısı verilmesi gereken hassas noktaları vardır.



Uyumsuzluk sorununu sadece cam çubuklar değil mine tozu (enamel), binçiçek (millefiore), cam frit gibi yine cam olan yan malzemeler ile de yaşayabilirsiniz. Bunları hangi miktarda kullanmanız gerektiğiniz, camın uyumluluğu olan COE derecesinin ve şeffaf cam kaplama (encasing) tekniğinin buradaki önemini bilmek gerekiyor.



CamCam atölyesindeki dersler sırasında bu konuları yeri geldikçe tek tek işleyerek, el emeği göz nuru boncuklarınızın kırılmaması için neler yapmamız gerektiğini uygulamalı olarak öğrencilerimle paylaşıyorum. Cama şekil verebiliyor olmanın yanında, bu boncukların kırılmamalarını sağlamak da dikkat ve bilgi gerektiren bir konu. Yani arkadaşlar cam aceleye gelmiyor,derslere başlarken ben çok sabırsızım diyen öğrencilerimin dahi cam karşısında sabır kazandıklarını gördüm, o yüzden boncuklarınızı kırılmaması için yapacaklarınızın tümü uygulanabilecek, bu işi hakkı ile yapmanızı sağlayacak yöntemler arasında yer alıyor. Camın çok nazlı, ama elinizi tanıdıkça da size kendi teslim eden bir yapısı var. Yeter ki doğru anda doğru şeyi yapın.





(Resim: Art Bead Scene)